Translate

REZERWAT - U ŹRÓDEŁ. (Żelazne Skały)

REZERWAT – ŻELAZNE SKAŁY - wniosek formalny (pod starą nazwą).


Wniosek o ustanowienie Rezerwatu
 - ochrony prawnej i nadzoru konserwatorskiego przyrody i zabytków.
REZERWAT – ŻELAZNE SKAŁY.
Przedmiotem opracowania jest ochrona ale i udostępnienie społeczności miejsca o szczególnych i niespotykanych walorach poznawczych dotyczących Historii Ziemi i Historii Ludzkości zgromadzonych na niewielkim terenie.
Dotyczy niespotykanych formacji skalnych z okresu Trzeciorzędu obrazujących;
- ruchy górotworu na wypiętrzającej się z morza płycie kontynentalnej Europy przed ok. 40 mln. lat, wtedy podmorskie wulkany znalazły się na powierzchni Ziemi,
- przemieszczanie się lądolodów w okresie Zlodowacenia,
- obecności człowieka w tym miejscu od Paleolitu po Wczesne Średniowiecze.
LOKALIZACJA.
Opisywany obszar obejmuje fragment stoku Wzgórz Płakowickich od Gołej Skały na wschodzie, od strony wsi Sobota, po zakręt na szosie Lwówek Śląski-Sobota od zachodu. Widocznym punktem odniesienia w terenie jest rząd słupków neolitycznych – menhirów biegnących od szosy do rzeki Bóbr. Tj. od tego punktu ok. 300 m. na wschód i ok. 500 m. na zachód. Wyznaczoną długość stoku zamyka na dole szosa a na górze wzniesienie i granica pól uprawnych wsi Dworek. Goła Skała zaznaczona jest na mapach – bez nazwy.
Ochroną Rezerwatu należy też objąć wspomniany rząd menhirów, bo na brzegu rzeki posadowione było wzniesienie (taras) z kamieni, miejsce obrzędów Słowiańskich.
HISTORIA ZIEMI.
Na wskazanym terenie, na ściśle określonej trasie, posadowione są podręcznikowe przykłady formacji skalnych obrazujących zjawiska geologiczne;
- powstawania i skutków uskoków tektonicznych - Goła Skała, cały stok i Dolina Bobru, kolejne równoległe pasma wzniesień,
- powstawania i budowy warstw osadowych, budowy skał osadowych pod dnem morskim – Goła Skała,
- powstawania i budowy skał z iłów osadowych wydobytych z dnem morza na powierzchnię – Mokre Skały, Żelazne Skały,
- jedyne na Ziemi wystąpienia żelaza rodzimego w postaci wtórnej. Osadzanie się atomów żelaza na powierzchniach przepływów i wypływów, i na ściankach zbiorników wodnych w skałach. Korodujących w kontakcie z wodą i powietrzem. Koncentracja czystego żelaza (rodzimego), złoże pierwotne znajduje się pod tymi skałami – Żelazne Skały,
- rzeźba formacji skalnych z wysychających osadów dennych na powierzchni Ziemi. Skały i skałki w pierwszej fazie dzielenia się na kolumny obłych głazów. – działanie wstrząsów tektonicznych i erozji atmosferycznej; wody z opadów, wiatru i zmian temperatury – Skały i skałki.
- po ich skamienieniu, niszczące działania lądolodów w czasie Zlodowacenia - równina na wzniesieniu, wąwozy w poprzek stoku do szosy,
- dokładnie widoczna w terenie droga lądolodów; przedzieranie się pojedynczych jęzorów lądolodu przez wzgórza i droga czoła lądolodu. Widoczne, bo w zasięgu wzroku są skutki Zlodowacenia i moreny czołowej – zwały ziemi, którymi zasypany jest cały stok, głazy duże i małe zepchnięte przez lądolód ze wzniesienia na stok.
HISTORIA LUDZKOŚCI.
Paleolit.
1. Homo erectus.
W ziemi rozkopanej przez eksploratorów u podnóża skał, na całym odcinku liczne skamieniałości posiłków sporządzanych przez Homo erectusa ok.1,5 mln-350 tys. lat p.n.e., nie zbierałem. Pozostawiłem w Rezerwacie; porcje mięsa surowego, mięsa dojrzewającego w surowej glinie, gotowanego w formach z gliny, liczne placki pieczone i gotowane z surowców roślinnych. Te artefakty są powtarzalne a zebrane na polach Bystrzycy i Bełczyny są opisane w ok. 130 artykułach na moich blogach;
tom I „Homo erectus – cywilizacja”.
tom II „Homo erectus – przewodnik po skamieniałościach Paleolitu”.
Przetwory mięsne i roślinne, pokarmy składane w ofierze za czystą wodę ze skał – Kult Wody u Mokrych Skał i ku czci piorunów z Krzemiennego Nieba u Żelaznych Skał. Znalezisk narzędzi lub surowców roślinnych brak, posiłki ofiarne przynoszono gotowe z okolicznych siedlisk.
Niektóre z Mokrych Skał pokryte są regularnymi wzorami erozji wodnej, wypłukiwaniem miękkiej skały przez wodę spływającą po ścianach. Są też wgłębienia wykonane przez Homo erectusa podczas pobierania wody do picia dłonią lub obiema dłońmi, robił to przez ponad milion lat a miękka skała rozpuszczała się w tych miejscach pod dotykiem.
Ślady naszego przodka na skałach BEZCENNE.
2. Człowiek współczesny.
Neolit.
a) Rów Wodny od góry do dołu na stoku wzniesienia, dobrze zachowany na dole – brzegi i dno wyłożone płaskimi kamieniami, nie ciosanymi. Na górze zniszczony, zarzucony głazami aż do źródła ujawnionego kilkanaście metrów przed przewyższeniem.
b) Fragmenty muru na brzegu wzniesienia, umocnienie brzegu podestu kamiennego do obrządku pogańskiego. Posadowienie muru kilka metrów od ostatniej Żelaznej Skały – Kult Piorunów w tym miejscu.
3. Czasy słowiańskie.
Już pod koniec Neolitu źródła wody w skałach wyczerpały się. Obrządek Kultu Wody przeniesiono nad rzekę. Pozostałość obrządku – rząd menhirów prowadzących przez rozlewiska rzeki do podestu obrzędowego, wzniesienia z kamieni na brzegu rzeki. Wzniesienie zburzone, kamienie zrzucone do rzeki.
Wymienione obiekty służyły człowiekowi współczesnemu aż po czas chrystianizacji, wtedy zostały zburzone.
Oddzielnym tematem jest Goła Skała – u podnóża skały jest płaski teren wielkości małego ale długiego boiska. Miejsce na bazę biwakową i wygody dla turystów, bo to początek i koniec trasy dydaktycznej.
Goła Skała – polodowcowe rumowisko skalne ze strumieniem u podnóża skały było najpierw miejscem Kultu Wody i wodopojem Homo erectusa.
W Neolicie poza obrządkiem skała była także miejscem zaopatrzenia w budulec, łamany płaski kamień, aż do odsłonięcia pionowej ściany. Wtedy to woda wypełniła płytki zbiornik u podnóża skały.
Woda uniemożliwiła wydobycie kamienia w głąb (w dół), jak to robiono później w Średniowieczu w pobliskich kamieniołomach a bez użycia środków wybuchowych. Kucie kamienia z pionowej ściany było zbyt niebezpieczne, kamienie spadały z wysokości kilkunastu metrów.
Leśne drogi prowadziły od Gołej Skały, do wymienionych wcześniej obiektów, to drogi do transportu kamienia. Jedna z nich, w strumieniu wyłożonym otoczakami, na wprost szosy, prowadziła w Neolicie do miejsca Kultu Wody pod Gołą Skałą. Później i tam zabrakło wody, pod skałą pozostała płytka po kostki sadzawka a dziś trawnik. Obrządek Kultu Wody przeniesiono nad rzekę.
To znaczy, że od 1,5 miliona lat, dopóki była tu źródlana woda do spożycia, to miejsce tętniło życiem przez wiele pokoleń. Przez tysiące lat były to miejsca kultu. Wodzie płynącej ze skał i piorunom sprowadzanym przez skały należała się cześć i obrządek, to nasza prehistoria.
I trzeba nam zachować te miejsca w stanie nienaruszonym dla następnych pokoleń, bo jest z nimi bardzo źle. Rozkradane są słupki-menhiry a przez złomiarzy i kolekcjonerów niszczone są wystąpienia żelaza rodzimego na skałach, jedyne takie na Ziemi.
Odpowiedzi na zadawane pytania znajdują się na moim blogu, wszystko, co dotyczy Rezerwatu, jest sfotografowane i opisane w esejach na stronach;
1.    Program Ogień – etap drugi.
2.    Program Ogień – Kult Wody 1.
3.    Program Ogień – Kult Wody 2.
4.    Program Ogień – Kult Wody 3.
5.    Program Ogień – Kult Wody 4.
6.    Program Ogień – Skały osadowe cz.1.
7.    Program Ogień – Góry z błota. (Skały osadowe cz.2.)
I wcale nie trzeba tego czytać (bo za dużo), fotografie załączone na stronach przedstawiają obiekty na trasie dydaktycznej w różnej skali i z różnych punktów widzenia.
Zaletą projektu jest to, że to wszystko jest w jednym miejscu.
Formalnościom stało się zadość. Zatem, jak w zwyczaju, życzę powodzenia w realizacji Rezerwatu.
Pozdrawiam serdecznie, Roman Wysocki.
22.06.2016 Bystrzyca k. Wlenia.
Prawa autorskie zastrzeżone.

P.s. Zapraszam do Turystyki Mobilnej – zajęcia w terenie, w Rezerwacie, ze smartfonem lub tabletem w dłoni, linki do stron powyżej.

Adresaci wniosku i opracowania;
1.    Rada Miasta i Gminy Lwówek Śląski.
2.    Lasy Państwowe Nadleśnictwo Lwówek Śląski – do wiadomości.

Roman Wysocki
14.09.2016 Bystrzyca k.Wlenia.
Prawa autorskie zastrzeżone.

Łączna liczba wyświetleń